Vocabulary

verbs aedificō, -āre to build errō, -āre to wander, err, be wrong imperō, -āre+ dative to order stō, stāre to stand cognōscō, -ereto get to know, to learn occurrō, -ere to meet ostendō, -ere to show succurrō, -ere + dative to help inveniō, -īre to find ferō, ferre to carry, bear

adjectives nōtus, -a, -um known 'ignōtus, -a, -um unknown

nouns fāma, -ae f. fame, report, reputation patria, -ae f. fatherland rēgīnam -ae f. queen somnus, -ī m. sleep ventus, -ī m. swindbellum, -ī n. war cōnsilium -ī n. plan templum, -ī n. temple vīnum, -ī n. wine arma, -ōrum n. pl. arms, weapons castra -ōrum n. pl. camp collis, collis m. hill hostis, hostis c. enemy nōmen, nōminis n. name nōmine by name, called

adverbs semper always

conjunction dum while

Dido et Aeneas occurrent

dum Troiani a Sicilia ad Italiam navigant, venit magna tempestās(storm); Aeolus, rex ventorum, omnes ventos emittit. Troiani in magno periculo sunt nec cursum tenere(hold their course) possunt. tandem venti eos ad terram ignotam pellunt(drive). Troiani e navibus exeunt et in litore quiescunt.

postridie Aeneas constituit terram explorare. comitibus dicit: 'vos prope naves manete; mihi propositum est(It is my intention) in terram procedere.' uno cum amico collem ascendit et prospicit. multos homines videt qui urbem prope litus aedificant. Aeneas eos diu spectat. 'ō fortūnātī(lucky).' inquit, 'vos urbem iam aedificatis; nos semper in undis erramus.' tandem collem descendit; urbem intrat et accedit ad magnum templum.

in templi, muris multae picturae sunt; Aeneas picturas spectat; attonitus(astonished) est; nam picturae bellum Troianum dēscrībunt(portray). amicum vocat et 'ecce, amice,' inquit, 'in hāc(this) pictura Priamum videre potes et Achillem. hic est Agamemnon. ecce, hic Achilles Hectorem mortuum circum muros urbis trahit(drags) noli timere. Troianorum labores omnibus noti sunt.'

dum templum spectat, ecce, regina, nomine Dido, accedit multis cum principibus. Aeneas currit ad eam et 'o regina,' inquit, 'succurre nobis. Troiani sumus qui ad Italiam navigamus. tempestas nos ad tuam terram pepulit(has driven).'

Dido Aeneam spectat admīrātiōne plēna(full of amazement); deinde 'fama Troianorum,' inquitm omnibus nota est. nolite timere ego vobis laeta succurro.' sic eos benigne(kindly) accipit ed rēgiam(palace) ducit. deinde omnes principes Carthaginis et omnes Troianos ad epulās(feast) vocat.

ubi cena cōnfecta(finished) est, Dido 'age(come on),' inquit, 'Aenea, narra nobis Troiae cāsum(the fall of Troy) et omnes labores Troianorum.' omnes taciti sedent et Aeneam spectant. ille respondet: 'īnfandum, regina, me iubes renovāre dolōrem(order me to renew unspeakable?). sed sī(if) cupis cognoscere, audi Troiae suprēmōs(the last) labores.'

• Respondē latīnē

1. dum Aeneas templum spectat, quis ad templum accedit? Dido, regina Carthagonis.
2. quomodo Dido Aeneam accipit? Dido Aeneam benigne accipit cum epulis.
3. ubi cena confecta est, quid dicit Dido? Dido dicit, 'narra nobis Troiae casum et Troiae labores.

• Word building
  • mittō(to send): immittō, remittō, ēmittō, dīmittō
  • pōnō(to place): compōnō, dēpōnō, expōnō, impōnō, prōpōnō
  • cadō(to fall): dēcidō, incidō
  • cēdō(to move): accēdō, discēdō, prōcēdō, recēdō

Aeneas fabulam Troiani narrat (from 1st person point of view)

decem annos Graeci Troiam obsident(besiege), sed Troiani urbem fortiter defendimus. Graeci urbem capere non possunt. tandem naves conscendunt et navigant in apertum(open) mare. videmus eos abeuntēs(going away) et laeti ex urbe currimus; gaudēmus(rejoiced) quod bellum cōnfectum(finished) est. festinamus ad castra(camp) Graecorum; castra dēserta(deserted) sunt, sed in litore stat ingens equus. constituimus equum in urbem trahere(drag). deinde epulas̄(feast) facimus et multum vinum bibimus.

nox ext. dum dormio, in somnō(sleep) Hector mortuus mihi(to me) appāret(appears). ille 'fuge, Aenea,' inquit; 'hostes habent mūrōs. Troia corruit(is collapsing). non potes patriam(fatherland) servāre(save). fuge, et novam Troiam in alia terra conde(found!).' sic dicit Troiaeque sacra(the sacred emblems) mihi tradit(hand over).

ubi Hectorem audio, somnum(sleep) excutiō(rise). ad tēctum(roof) ascendō et urbem ardentem(burning) video. arma capio et in vias curro. multis comitibus occurro qui in viis errant(wonder). eis dīcō(said): 'venite mecum et Graecos oppugnate.' sed Graecis resistere non diu possumus. mox tōta(whole) urbs ardet.

subito patris imāgō(thought) in animum(mind) mihi venit. domm recurro pater et filius et uxor me exspectant territi. iubeo eos urbem mecum relinquere(leave behind). patrem in umerīs(on my shoulders) fero; parvi filii manum(hand) teneō(hold); uxorem iubeo pōne(behind) festinare. per hostes, per flammas ad portas currimus. tandem, ubi ad colles(hill) advenimus, cōnsistimus(halt). respiciō(look back), sed uxorem videre non possum. in urbem recurro. diu uxorem quaero, sed frūstrā(in vain, useless). tandem ad patrem et filium recurro. cum eis multi Troiani iam adsunt, qui ex urbe ēvāsērunt(have escaped). postridie eos ad litus duco. naves invenimus celeriter naves conscendimus et in terras ignōtās(unknown) navigamus.

Grammar

The dative case: indirect object (to or for)

• pater fīli-ō dīcit
• māter fīli-ae cēnam dat
• rēx prīncip-ibus equum ostendit(shows)

• verbs taking dative case of objects
  • tibi resistō I resist to you
  • comitibus imperō I order to comrades
  • tibi persuādeō I persuade to you
  • mihi placet It is pleasing to me
  • tibi accēdō
  • tibi succurrō
  • tibi occurrō
• fēmina cenam puerīs parat for her children
• mihi propositum est terram explorare It is the intention for me to explorer the land
• mihi nomen est Quintus. The name for me is Quintus